Το πετρέλαιο…

3 ακόμη ενδιαφέροντα άρθρα για το «εμπόριο ελπίδας» που γίνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια.

Το 1ο του Σταύρου Θεοδωράκη  – Πίσσα και πούπουλα

Σύμφωνα λοιπόν με 2-3 σταρ της δημοσιογραφίας «η Ελλάδα θα βγάλει οσονούπω 1.3 τρισεκατομμύρια δολάρια από τα  πετρέλαια που είναι κρυμμένα νότια της Κρήτης». Ελπίζω να προσέξατε την λεπτομέρεια: Όταν μιλάμε για κοιτάσματα, μιλάμε σε δολάρια (επαγγελματικές δουλειές – όπως CNN). Κάποια άλλα τρις δολάρια θα βγάλουμε και από το «οικόπεδο» έξω από το Καστελόριζο, «αν βεβαίως δεν δειλιάσουμε από τις απειλές των Τούρκων  και προχωρήσουμε στην εξόρυξη». Και μετά βεβαίως είναι τα πετρέλαια της Καβάλας, του πατραϊκού κόλπου, του Ιονίου. Καλώς εχόντων των πραγμάτων λοιπόν η Ελλάδα θα γίνει μέσα σε λίγα χρόνια ο ενεργειακός κολοσσός της Ευρώπης. Σε πόσα χρόνια; Μόλις τρία, ισχυρίζεται ένας δημοσιογράφος που ειδικεύεται στις εξωγήινες επαφές.

Οι ειδικοί βέβαια λένε ότι θα χρειαστούμε μια πενταετία μόνο για τις δοκιμαστικές γεωτρήσεις και άλλα πέντε χρόνια (τουλάχιστον) για να πιάσουν δουλειά τα πραγματικά τρυπάνια, αλλά αυτοί μάλλον δεν ξέρουν τι πάει να πει αξίνα και φτυάρι. Οι δημοσιογράφοι που ξέρουν θέτουν τα πραγματικά χρονοδιαγράμματα. «Το θέμα είναι αν έχουμε θέληση να σκάψουμε γρήγορα», επαναλαμβάνει κάθε πρωί από το ραδιόφωνο, ένας δημοσιογράφος που ειδικεύεται στα φύκια και τις μεταξωτές κορδέλες. Το πιάσατε το υπονοούμενο; «Αν δεν έχετε πνιγεί στο χρήμα σε τρία χρόνια θα φταίει που δεν σκάψατε γρήγορα». Για να γίνουν πιστευτοί οι «φίλοι του λαού – δημοσιογράφοι» επικαλούνται «απόρρητες αναφορές μυστικών υπηρεσιών» και «εμπιστευτικές εκθέσεις ξένων εταιριών». Συνήθως βέβαια οι εκθέσεις αυτές καταλήγουν με την φράση «συστήνεται η έρευνα για τον εντοπισμό κοιτασμάτων» αυτό όμως στα ελληνικά μεταφράζεται  «εσείς κοιτάσματα έχετε, τις έρευνες τι τις χρειάζεστε;».

Οι Κλουζό της πετρελαϊκής ενημέρωσης αγνοούν ακόμη και το τι γίνεται στην Κύπρο. Οι πρώτες διεθνείς εταιρίες «κλήθηκαν» στην Μεγαλόνησο στις αρχές του 2007 και η πρώτη δοκιμαστική γεώτρηση ολοκληρώθηκε από την αμερικάνικη Noble τον Δεκέμβριο του ‘11 (μετράτε χρόνια;). Η δεύτερη δοκιμαστική γεώτρηση θα γίνει (πιθανότατα) τον ερχόμενο Φεβρουάριο (αυτή θα δώσει τις απαντήσεις και για το πετρέλαιο γιατί μέχρι τώρα υπάρχουν εκτιμήσεις μόνο για το φυσικό αέριο). Αν και η δεύτερη δοκιμαστική γεώτρηση είναι θετική τότε θα αρχίσουν να στήνονται τα μηχανήματα άντλησης και το 2017-18 (στην καλύτερη περίπτωση) θα ξεκινήσει η εξόρυξη.

Ας παραβλέψουμε όμως ότι και οι Κύπριοι αδελφοί μας δεν ξέρουν τι πάει να πει γρήγορο σκάψιμο και ας πάμε στα… πετροδολλάρια. Στο οικόπεδο 12 της Κύπρου έχουν εντοπιστεί 7 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου (η πιθανότητα ύπαρξης πετρελαίου κάτω από το φυσικό αέριο είναι υπαρκτή αλλά όχι μεγάλη). Τα «μισά» θα πάνε στην εταιρία που «σκάβει», το 20% θα πάει στο Ισραήλ και το μερίδιο της Κύπρου θα είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων 200 με 300 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Το νούμερο δεν είναι ευκαταφρόνητο, αλλά είναι (περίπου) 50 φορές μικρότερο από αυτό που χρειάζεται σήμερα η κυπριακή οικονομία για να σωθεί (για 10 δις ευρω υπογράφει Μνημόνιο η Κύπρος – για να μην ξεχνιόμαστε).

Ας μιλήσουμε τώρα και για τα δικά μας. Πάρτε χαρτί και μολύβι γιατί θα το χρειαστείτε.  Ας υποθέσουμε ότι βρίσκουμε σήμερα (!) ένα κοίτασμα 100 εκ βαρελιών (100 εκ βαρέλια είναι και ο Πρίνος). Τα 100 εκ βαρέλια με 80 δολάρια το βαρέλι θα μας δώσουν σε 20 χρόνια 8 δις δολάρια. Αν βγάλουμε τα έξοδα (εξέδρα και αγωγοί) μας μένουν έξι δισεκατομμύρια και για να τα μοιραστούμε με την πετρελαϊκή εταιρεία που θα χει κάνει την εξόρυξη. Τρία δις δολάρια θα πάρει λοιπόν η Ελλάδα σε μια 20ετία. 150 εκ. δολάρια ετησίως. Θέλετε το κοίταγμα να είναι διπλάσιο του Πρίνου; 300 εκ δολάρια το χρόνο. Δεν είναι λίγα. Αλλά δεν είναι τα χρήματα που μπορούν να σώσουν την χώρα σήμερα. Θα είναι όμως η αφορμή για έναν νέο γύρο τηλεοπτικών εκπομπών, με τίτλο «ποιος πρόδωσε τους Έλληνες». Γιατί ως γνωστόν τα κοιτάσματα ήταν άπειρα, απλώς δεν τα βγάλαμε σε τρία χρόνια και κάποιοι άλλοι έσκαψαν την νύχτα και τα πήραν. Όπως τις λίρες στα αμερικάνικα γουέστερν.

Το μαύρο κουτί της Πανδώρας – Kρίτων Αρσένης

Η Ελλάδα έχει την «πανάκεια» της. Είναι τα τοπία, η φυσική ομορφιά, η πολιτιστική κληρονομιά και τα τοπικά προϊόντα της. Αυτή η «πανάκεια» είναι σε απόσταση αναπνοής από εμάς, μπροστά στα μάτια μας,  αλλά ποτέ δεν την αντιληφθήκαμε ουσιαστικά. Κι όμως ήδη μας προσφέρει τουλάχιστον το 15% του ΑΕΠ μας μέσω του Τουρισμού και πληρώνει τον ένα στους πέντε εργαζόμενους στην Ελλάδα.
Από την άλλη οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις για τα δημόσια έσοδα από την άντληση πετρελαίου κάνουν λόγο για κάποια δισ. ευρώ σε βάθος δεκαπενταετίας. Άλλες εκτιμήσεις είναι κατά πολύ χαμηλότερες. Έχουμε όμως την πολυτέλεια να αρνούμαστε σημαντικές πηγές εσόδων του ύψους μερικών  δισ. έστω και τόσο μακροπρόθεσμα σε συνθήκες τέτοιας δημοσιονομικής δυσχέρειας;
Σε περισσότερο από 40 δισ. δολάρια υπολογίζεται το κόστος της καταστροφής στον κόλπο του Μεξικού μετά την έκρηξη σε εξέδρα άντλησης πετρελαίου. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο του κόλπου του Μεξικού και των ελληνικών θαλασσών; Το μεγάλο βάθος στο οποίο πρέπει να φτάσει κανείς για να τρυπήσει. Στην εξέδρα που έγινε η έκρηξη, το βάθος ήταν 2,4 χιλιόμετρα, ενώ στην περιοχή νότια της Κρήτης, για την οποία έγινε προκήρυξη για έρευνα, το βάθος φτάνει έως και τα 3 χιλιόμετρα. Ποια είναι η ουσιαστική διάφορα; Το Αιγαίο και η Μεσόγειος είναι περίκλειστες περιοχές με αργή ανανέωση των νερών τους.
Ένα ανάλογο ή και μικρότερο ατύχημα στις θάλασσες μας, θα ήταν μία πραγματική καταστροφή για την εθνική οικονομία. Οι εικόνες των καταστραμμένων θαλασσών και παραλιών θα συμπλήρωναν την  διεθνή εικόνα της κατεστραμμένης οικονομίας και των κοινωνικών προβλημάτων και θα νέκρωναν τον τουρισμό μας.  Αυτό θα στερούσε εισοδήματα πολλών δισ. και θα έστελνε από τη μία μέρα στην άλλη στην ανεργία εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας. Η καταστροφή στην αλιεία θα ήταν επίσης δραματική. Τα αλιευτικά προϊόντα ήταν το τρίτο εξαγώγιμο προϊόν το 2010 προσφέροντας μισό δισ. ευρώ, ενώ η αλιεία συντηρεί πολλές παράκτιες και νησιωτικές κοινωνίες.
Για την Ελλάδα η κοινή λογική υπαγορεύει ότι η προστασία και όχι η ακραία εκμετάλλευση των πόρων μας αποτελεί την αποτελεσματική αναπτυξιακή στρατηγική. Από εκεί εξαρτάται  ο τουρισμός μας, η ποιότητα των αγροτικών μας προϊόντων, η αλιεία μας. Δυστυχώς, έχουμε την τάση να αδιαφορούμε για τον πλούτο που έχουμε, τα τοπία, την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά, το καθαρό μας νερό, τις θάλασσες και τον αέρα και να αναζητούμε τυχοδιωκτικά μια πανάκεια. Το ερώτημα είναι τί έχουμε καλά κρυμμένο κάτω από τις θάλασσες μας. Μια πανάκεια ή ένα κουτί της Πανδώρας;

κι ένα ακόμη δικό του 

«Θέλω να καταγγείλω το εμπόριο ελπίδας που έχει στηθεί γύρω από τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα μας. Ως απάντηση στα νούμερα της ανεργίας που είναι πραγματικά, διακινούνται αστήρικτες εκτιμήσεις για τα κέρδη από τα πετρέλαια. Εάν γνωρίζαμε τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουμε δεν θα κάναμε σεισμικές έρευνες. Και όμως κάποιοι φαίνεται να θέλουν να ξεγελάσουν τους άνεργους συμπολίτες μας και να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη προσφέροντας αντί για πραγματικές λύσεις στην ανεργία την ελπίδα ενός μελλοντικού παραδείσου. Ζητώ να σταματήσει αυτή η δημαγωγία, αυτό το εμπόριο ελπίδας εδώ και τώρα.

Να ειπωθεί όλη η αλήθεια στους συμπολίτες μας.

Ότι κάνουμε τις σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο και την Κρήτη ακριβώς για να δούμε αν υπάρχει πιθανότητα να έχουμε εκεί πετρέλαια ή φυσικό αέριο.

Αν εντοπίσουμε περιοχές όπου υπάρχει αυτή η πιθανότητα θα πρέπει να κάνουμε δοκιμαστικές γεωτρήσεις για να δούμε αν όντως υπάρχει και αν είναι αξιοποιήσιμο.

Ότι ακόμη και αν βρούμε πετρέλαια ή φυσικό αέριο, αυτά σε αντίθεση με το τι γίνεται στη Νορβηγία θα αξιοποιηθούν από ξένες εταιρίες. Ότι τα οποιαδήποτε έσοδα στο δημόσιο από την εμπορία και πώληση φυσικού αερίου θα έρθουν το νωρίτερο μετά από περίπου 7 χρόνια.

Ότι είναι μύθος ότι θα έχουμε φθηνό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η τιμή του πετρελαίου αποφασίζεται στα διεθνή χρηματιστήρια και ανεβαίνει διαρκώς. Ανεβαίνει το ίδιο για τους πολίτες όλων των ανεπτυγμένων χωρών είτε αυτές παράγουν πετρέλαιο είτε όχι.

Εθνική και ενεργειακή ανεξαρτησία δεν είναι η εξάρτηση από το πετρέλαιο. Εθνική και ενεργειακή ανεξαρτησία είναι η απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που η τιμή τους αποφασίζεται μακριά από τη χώρα μας.

Η Ελλάδα έχει ήδη ένα “Ελντοράντο”. Αυτό ονομάζεται ελληνικός τουρισμός. Όλη η προσοχή μας θα πρέπει να εστιάζεται στο πως θα τον διατηρήσουμε και θα τον αναβαθμίσουμε με την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ένα πετρελαϊκό ατύχημα στις θάλασσες μας θα απειλήσει περίπου το 20% του ΑΕΠ, δηλαδή 40 δις το χρόνο, και πιθανά μία στις τέσσερις θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα».

Ποιό πετρέλαιο; 

Το ιστορικό των πετρελαϊκών ερευνών στην Ελλάδα

Τα ανεξάντλητα κοιτάσματα της παραπληροφόρησης.

Ας ξεχάσουμε τα άμεσα έσοδα από πετρέλαιο στην Ελλάδα 

Υπάρχει σχέδιο αρπαγής του ελληνικού πλούτου;