Ο διαδικτυακός μύθος για την «απαγόρευση» φύτευσης της πατάτας και η αλήθεια.

Το θέμα με την «απαγόρευση» της φύτευσης της πατάτας, γιατί δήθεν αυτό επιβάλλεται από τις εταιρείες που έχουν αγοράσει τα δικαιώματα της διάθεσης του πατατόσπορου, έκανε πάλι τις τελευταίες μέρες το γύρο του ελληνικού διαδικτύου. Σοβαρά και λιγότερα σοβαρά sites και blogs δημοσίευσαν την «είδηση», καθένα με το δικό του τρόπο και διανθίζοντάς την με σχόλια κατά περίπτωση.
Τι λέει ο μύθος: Ο μύθος, στην επικρατέστερη εκδοχή του, αναφέρει ότι οι πατάτες που διακινούνται στην ελληνική αγορά φέρουν καρτελάκι το οποίο γράφει «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΦΥΤΕΥΣΗ». Ο λόγος είναι, λέει ο μύθος, ότι τα δικαιώματα φύτευσης του πατατόσπορου τα έχει αγοράσει Ολλανδική εταιρεία η οποία απαγορεύει τη φύτευση της πατάτας φαγητού, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε θέλει να καλλιεργήσει τη συγκεκριμένη πατάτα να υποχρεώνεται να αγοράσει το σπόρο της εταιρείας. Αφορμή για όλα αυτά υπήρξε η φωτογραφία που βλέπεται παραπάνω, στην οποία συσκευασία με πατάτα Νάξου κυκλοφορεί σε μεγάλη ελληνική αλυσίδα Σούπερ Μάρκετ με καρτελάκι «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΦΥΤΕΥΣΗ». Μία από τις πολλές αναδημοσιεύσεις της «είδησης» μπορείτε να δείτε εδώ. Κάποιοι ευφάνταστοι μάλιστα προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα. Στο δημοσίευμα που βλέπετε εδώ, ο συντάκτης αναρωτιέται: «Τι τρώμε Θεέ μου! Πατάτες από το Βασιλόπουλο. Απαγορεύεται η φύτευση! Όχι τίποτα άλλο, είναι και από τη Νάξο! Μπορείτε να τις φάτε αλλά μη τις φυτέψετε! Πόσο μεταλλαγμένο μπορεί να είναι; Τι θα βγει Παναγία μου; Γαϊδουράγκαθο; ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ.»
Ποιά είναι η αλήθεια: Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ειδικές γνώσεις για να καταλάβει πόσο αστεία και ανυπόστατα είναι όλα τα παραπάνω. Εάν διαβάσει κανείς το πρώτο δημοσίευμα μέχρι τέλους θα δεί ότι ο συντάκτης στην προσπάθειά του να πείσει φέρνει ως αποδεικτικό στοιχείο κείμενο που έχει δημοσιευτεί στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και το οποίο (υποτίθεται) ότι είναι η απόδειξη για την πώληση των δικαιωμάτων της πατάτας Νάξου στους Ολλανδούς! Μόνο που το κείμενο αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από την κατοχύρωση της «Πατάτας Νάξου» ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ)! Και βέβαια πουθενά δεν αναφέρεται μέσα στο κείμενο «απαγόρευση της φύτευσης», για τον απλούστατο λόγο ότι τέτοια απαγόρευση δεν υφίσταται, ούτε για την πατάτα Νάξου ούτε για καμία άλλη ελληνική πατάτα! Όσο για το δεύτερο δημοσίευμα θεωρούμε ότι απλά είναι ανάξιο σχολιασμού. Εάν ο συντάκτης του άρθρου έκανε τον κόπο να αφήσει κάποιες από αυτές τις πατάτες στην αποθήκη του θα διαπίστωνε μετά από λίγο καιρό ότι θα φύτρωναν και (ώ του θαύματος!) θα έβγαζαν βλαστούς πατάτας και όχι …γαϊδουράγκαθα!
Τι ισχύει όμως για την απαγόρευση φύτευσης της πατάτας φαγητού και γιατί κάποιες πατάτες κυκλοφορούν στην αγορά με σήμανση που γράφει ότι «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΦΥΤΕΥΣΗ»; Η αλήθεια είναι ότι επειδή οι κόνδυλοι της πατάτας μπορούν να μεταφέρουν μία σειρά από ασθένειες, μεταξύ αυτών κάποιες αρκετά επικίνδυνες, συνιστάται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τις φυτοϋγειονομικές υπηρεσίες να χρησιμοποιείται μόνο πιστοποιημένος πατατόσπορος για τη σπορά πατάτας. Και ο λόγος είναι πολύ απλός: Κανείς δε μπορεί να εγγυηθεί ότι η πατάτα φαγητού που θα πάρει κάποιος από το μανάβικο δεν θα του μεταδώσει στο χωράφι του κάποια σοβαρή ασθένεια.
Σε ένα τεχνικό δελτίο του ΥΠΑΑΤ που μπορείτε να δείτε εδώ, αναφέρονται οι κυριότερες ασθένειες καραντίνας της πατάτας και επισημαίνεται ότι όλες αυτές οι ασθένειες μεταφέρονται με το μολυσμένο πατατόσπορο. Σχετικό άρθρο για την καρκίνωση της πατάτας είχαμε δημοσιεύσει και στο παρόν ιστολόγιο.
Ωστόσο επίσημη απαγόρευση της φύτευσης για τις ελληνικές πατάτες και τις πατάτες της Ε.Ε. δεν υπάρχει. Η μόνη υποχρέωση που επιβάλλει η νομοθεσία για τη διακίνηση της ελληνικής πατάτας, είναι ότι οι επιχειρήσεις συγκέντρωσης, συσκευασίας και διακίνησης του προϊόντος πρέπει να είναι εγγεγραμμένες στο Φυτοϋγειονομικό Μητρώο και να αναγράφουν τον αριθμό μητρώου επί της συσκευασίας. Η ελληνική νομοθεσία απαγορεύει τη φύτευση μόνο της πατάτας τρίτων χωρών, για την οποία μάλιστα έχει εκδοθεί και σχετική Υπουργική Απόφαση (μπορείτε να τη δείτε εδώ). Οι πατάτες τρίτων χωρών (π.χ. Αιγύπτου) και μόνον αυτές είναι υποχρεωτικό από τη νομοθεσία να διακινούνται με σήμανση στην οποία αναγράφεται ότι «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΦΥΤΕΥΣΗ».
Ωστόσο κάποιες εταιρείες, είτε από υπερβάλλοντα ζήλο, είτε για λόγους ευκολίας (για να έχουν μία ενιαία φόρμα σήμανσης) έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά και ελληνικές πατάτες με την ένδειξη «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΦΥΤΕΥΣΗ». Και βέβαια στην περίπτωση αυτή είναι δικαιολογημένα τα παράπονα των οργανωμένων παραγωγών, όπως εδώ της ΕΑΣ Νάξου που θεωρεί «κακόβουλο και βλακώδες το δημοσίευμα», το οποίο «προκαλεί εσκεμμένη δυσφήμιση της Πατάτας Νάξου και επιχειρεί να παίξει με 500 περίπου ναξιώτικες οικογένειες που αντλούν το εισόδημά τους από την καλλιέργεια του συγκεκριμένου προϊόντος».