Πρόκειται για παράξενη ιδιορρυθμία της ανθρώπινης φύσης το ότι οι περισσότεροι από μας προτιμούμε να χρησιμοποιούμε το δεξί μας χέρι, ενώ μια μειοψηφία περίπου 10% προτιμά να χρησιμοποιεί το αριστερό τους χέρι-ένα ποσοστό που έχει μείνει σχετικά σταθερό στην διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας. Οι ειδικοί παραμένουν αβέβαιοι πώς προκύπτει η επιλογή χεριού στο παιδί και προσπαθούν να εξηγήσουν την διατήρηση της αναλογίας δεξιόχειρων προς αριστερόχειρες.
Ενάντια σε αυτό το πλαίσιο, ένας αριθμός πολιτισμικών μύθων έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τις διαφορές μεταξύ αριστερόχειρων και δεξιόχειρων. Πρώτα όμως να διευκρινίσουμε ότι δεν υφίσταται αυστηρή αριστερο- ή δεξιο- χειρία. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να κάνουν κάτι με το ασθενέστερο χέρι τους. Σημαντική διάκριση μπορεί να είναι η δύναμη της προτίμησης που έχουμε για το ένα χέρι μας, είτε πρόκειται για το δεξί, είτε για το αριστερό (ερευνητές χρησιμοποιούν τον όρο αμφιχειρία προκειμένου για την απουσία προτίμησης).
Μετά από αυτές τις διευκρινήσεις, ας δούμε τους τρεις μύθους σχετικά με τους αριστερόχειρες και την επιλογή χεριού:
1. Μύθος: Οι αριστερόχειρες είναι περισσότερο εσωστρεφείς, έξυπνοι και δημιουργικοί.
Υπάρχουν ανεκδοτολογικοί υπολογισμοί καλλιτεχνών και μουσικών οι οποίοι έχουν την τάση να είναι αριστερόχειρες, μια παρατήρηση που αναπτερώθηκε από την απλουστευμένη αντίληψη ότι το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου (το οποίο ελέγχει το αριστερό χέρι) είναι η έδρα της δημιουργικότητας. Οι υπέρμαχοι καταδεικνύουν τους αριστερόχειρες Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Πωλ ΜακΚάρτνεϋ και πολλούς άλλους. Όμως όπως εξηγεί ο ψυχολόγος Κρις ΜακΜάνους στο βραβευμένο βιβλίο του Right Hand LeftHand, ‘‘αν και υπάρχουν επαναλαμβανόμενοι ισχυρισμοί αυξημένης δημιουργικότητας μεταξύ των αριστερόχειρων, υπάρχουν πολύ λίγα επιχειρήματα στην επιστημονική βιβλιογραφία που να υποστηρίζουν αυτήν την ιδέα.’’ Όσο για την εσωστρέφεια των αριστερόχειρων, μια έρευνα που δημοσιεύτηκε φέτος, εξέτασε 662 σπουδαστές στην Νέα Ζηλανδία, σχετικά με την επιλογή χεριού και την προσωπικότητά τους. ‘‘Αριστερόχειρες και δεξιόχειρες δεν διαφέρουν σε κανένα στοιχείο της προσωπικότητάς τους’’, δήλωσαν οι ερευνητές. Ωστόσο, υπήρχε μια τάση στα άτομα με ασθενέστερη προτίμηση σε κάποιο χέρι (πχ οι αμφίχειρες) να είναι περισσότερο εσωστρεφείς.
Και σχετικά με το IQ; Μια εκτενής μελέτη δεν βρήκε κανέναν σύνδεσμο με την χρήση του χεριού, ενώ κάποια άλλη βρήκε ελάχιστο πλεονέκτημα στην νοημοσύνη για τους δεξιόχειρες (ο συνδυασμός των δύο μελετών δείχνει ότι ο σύνδεσμος ευφυΐας-χεριού είναι αμελητέος.
2. Πραγματικότητα: Οι αριστερόχειρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να διαθέτουν ισχυρό αριστερό ημισφαίριο εγκεφάλου για την γλώσσα
Στην πλειοψηφία του πληθυσμού η λειτουργία της γλώσσας εντοπίζεται στο αριστερό ημισφαίριο. Αυτός είναι ο λόγος που το εγκεφαλικό ή άλλες εγκεφαλικές βλάβες του αριστερού ημισφαιρίου, συνήθως οδηγούν σε γλωσσικά προβλήματα. Μεταξύ των δεξιόχειρων, η υπεροχή της αριστερής πλευράς για την γλώσσα, φθάνει στο 95%. Ωστόσο, μεταξύ των αριστερόχειρων το ποσοστό πέφτει στο 70% με το υπόλοιπο 30% είτε να έχουν το κέντρο της γλώσσας στο δεξί ημισφαίριο ή κατανεμημένο εξίσου στα δύο ημισφαίρια.
3. Μύθος: Οι αριστερόχειρες πεθαίνουν νωρίτερα και πάσχουν περισσότερο από ασθένειες του ανοσοποιητικού
Ο μύθος του πρόωρου θανάτου προέρχεται από το έγγραφο του 1988 των Νταϊάν Χάλπερν και Στάνλεϋ Κόρεν: ‘‘Ζουν περισσότερο οι δεξιόχειρες;’’ Οι ψυχολόγοι ανέλυσαν τα αρχεία θανάτων για παίκτες του μπέιζμπολ και βρήκαν ότι εκείνοι που ήταν αριστερόχειρες είχαν πεθάνει νεότεροι. Όμως, όπως εξηγεί ο Κρις ΜακΜάνους, αυτό είναι στατιστικό τέχνασμα που βασίζεται στο γεγονός ότι η αριστεροχειρία αυξήθηκε στην διάρκεια του 20ου αιώνα, πράγμα που σημαίνει ότι αριστερόχειρες γεννήθηκαν αναλογικά, αργότερα στην διάρκεια του αιώνα. Ως μια αναλογία ο ΜακΜάνους υποδεικνύει τους θαυμαστές του Χάρρυ Πόττερ, οι οποίοι είναι γενικά νεότεροι από τους μη θαυμαστές. ‘‘Ρωτήστε τους συγγενείς μιας ομάδας πρόσφατα αποθανόντων, εάν οι αγαπημένοι τους είχαν διαβάσει τον Χάρρυ Πόττερ και αναπόφευκτα κάποιος θα διαπιστώσει θάνατο σε νεότερη ηλικία στους θαυμαστές του Χ. Π.’’, γράφει, ‘‘αλλά αυτό συμβαίνει μόνο επειδή οι αναγνώστες του
Χ. Π. είναι γενικά νεότεροι’’. Αν αυτό το στατιστικό επιχείρημα σας μπερδεύει, θα σας αναφέρω μια μελέτη του 1994 για τους παίκτες κρίκετ, η οποία κατέληγε: ‘‘Η αριστεροχειρία δεν είναι, γενικά, συνδεδεμένη με αύξηση στην θνησιμότητα.’’ Ένας σχετικό μύθος, που αναπαράχθηκε από τον Γκέσγουιντ, είναι ότι οι αριστερόχειρες είναι πιο ευάλωτοι σε διαταραχές του ανοσοποιητικού. Ο ΜακΜάνους και ο Φιλ Μπράιντεν ανέλυσαν στοιχεία από 89 μελέτες που περιλαμβάνει περισσότερους από 21.000 ασθενείς και έναν ακόμα μεγαλύτερο αριθμό ατόμων αναφοράς: ‘‘Οι αριστερόχειρες δεν επέδειξαν καμμία συστηματική τάση να πάσχουν από διαταραχές του ανοσοποιητικού,’’ γράφει ο ΜακΜάνους.
4. Πραγματικότητα: Γινόμαστε περισσότερο αμφίχειρες όσο μεγαλώνουμε
Για μια μελέτη του 2007, ο Τομπάιας Κάλις και οι συνάδελφοί του, προσέλαβαν 60 συμμετέχοντες οι οποίοι ήταν έντονα δεξιόχειρες τους εξέτασαν σε μια σειρά περίπλοκων χειρονακτικών εργασιών που περιελάμβαναν: χάραξη γραμμής, στόχευση και τρύπημα. Ενώ οι νεότεροι συμμετέχοντες (μέση ηλικία 25 ετών) εκτέλεσαν πολύ καλύτερα τις ασκήσεις με το δεξί χέρι, οι μεσήλικες (μέση ηλικία 50 ετών)δεξιόχειρες είχαν εξίσου καλή επίδοση και με τα δύο χέρια στην στόχευση. Σε δύο πιο ηλικιωμένες ομάδες (μέσες ηλικίες 70 και 80 ετών), είχαν εξίσου καλή επίδοση και με τα δύο χέρια σε όλες τις εργασίες. Δυστυχώς, η κύρια αιτία για την μεγαλύτερη αμφιδεξιότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία συμμετεχόντων ήταν το γεγονός ότι είχαν χάσει την επιδεξιότητά τους στο δεξί χέρι.
5. Μύθος: Οι αριστερόχειρες διώκονται
Σε μια ανασκόπηση ενός πρόσφατου βιβλίου σχετικά με τους αριστερόχειρες (Ρικ Σμιθ: Το παζλ των αριστερόχειρων), ο κριτικός τηςGuardian παρατήρησε: ‘‘Δυστυχώς η προκατάληψη εναντίον των αριστερόχειρων είναι βαθιά ριζωμένη στο σύμπαν.’’ Είναι; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αριστερόχειρες ταλαιπωρήθηκαν στο παρελθόν. Πολλοί υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι και σε πολλούς πολιτισμούς υπάρχει βαθειά μεροληψία ότι το δεξί είναι καλό και το αριστερό κακό. Σκεφτείτε εκφράσεις όπως ‘‘είναι το δεξί μου χέρι’’, ‘‘δύο αριστερά πόδια’’ και το γεγονός ότι οι Μουσουλμάνοι χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι για να φάνε και το αριστερό τους για το μπάνιο τους. Ωστόσο, στις δυτικές κουλτούρες τουλάχιστον, η δίωξη των αριστερόχειρων μοιάζει να έχει τελειώσει. Δείτε το γεγονός ότι 5 από τους 7 τελευταίους αμερικανούς προέδρους ήταν αριστερόχειρες. Αν η ζωή είναι τόσο σκληρή για τους αριστερόχειρες, δεν θα περιμένατε να καταλαμβάνουν την ισχυρότερη θέση στον κόσμο τόσο συχνά. Εντάξει, αυτό είναι εικασία αλλά η μελέτη του 2013 που αναφέραμε, συμπεριελάμβανε την αξιολόγηση περισσότερων από 100 Νέο Ζηλανδών σπουδαστών της προσωπικότητας ενός αντιπροσωπευτικού αριστερόχειρα ή δεξιόχειρα. Η πεποίθησή του ήταν ότι οι αριστερόχειρες τείνουν να είναι περισσότερο εσωστρεφείς και ανοιχτοί σε εμπειρίες. Όπως έγραψαν οι συγγραφείς, αυτό το ‘‘καλλιτεχνικό’’ στερεότυπο ‘‘δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί αρνητικό’’. Και πρόσθεσαν: ‘‘Δεν βρήκαμε αποδείξεις ότι οι αριστερόχειρες είναι μια στιγματισμένη μειοψηφία στον νεανικό δυτικό πληθυσμό.’’
6. Πραγματικότητα: Οι αριστερόχειρες έχουν πλεονέκτημα σε πολλά αθλήματα
Οι αριστερόχειρες μειονεκτούν σε μερικά αθλήματα εξαιτίας των κανόνων ασφαλείας- για παράδειγμα στο πόλο, το σφυρί πρέπει να κρατιέται στην δεξιά πλευρά του αλόγου. Ωστόσο, σε αθλήματα όπου οι αντίπαλοι ανταγωνίζονται απέναντι ο ένας από τον άλλο, αντικριστά, όπως το μποξ ή το τένις, ο αριστερόχειρας έχει σαφές πλεονέκτημα. Για να το πούμε απλά, είναι περισσότερο συνηθισμένοι να αντιμετωπίζουν δεξιόχειρες αντιπάλους (όπως είναι η πλειοψηφία των αντιπάλων τους) απ’ όσο είναι συνηθισμένοι οι δεξιόχειρες να αντιμετωπίζουν αριστερόχειρες. Πράγματι, μια θεωρία για την επιβίωση της χρήσης του αριστερού χεριού είναι ότι παρέχει πλεονέκτημα στην μάχη- η ονομαζόμενη ‘‘υπόθεση μάχης’’. Υπάρχουν πολλές μελέτες στην βιβλιογραφία που διερευνούν το πλεονέκτημα των αριστερόχειρων στα σπορ όπως η πυγμαχία και η ξιφασκία.
23 Μαρτίου 2013 Christian Jarrett, PhD in Brain Myths
ΠΗΓΗ:Psycology Today
Απόδοση:womaneveryday
Chris McManus: Right Hand, Left Hand, The Origins of Asymmetry in Brains, Bodies, Atoms and Cultures
Grimshaw and Wilson: A sinister plot? Facts, beliefs, and stereotypes about the left-handed personality.
To είδαμε εδώ: http://womaneveryday.wordpress.com/
AntiChainLetter 