«Το βασικό γνώρισμα του συνωμοσιολογικού λόγου είναι η επιλεκτική χρήση και ανάμειξη πραγματικών, αληθοφανών και φανταστικών γεγονότων που καταλήγουν σε ένα συνεκτικό αλλά αυθαίρετο ως τελείως ανορθολογικό επιχείρημα. Στο κέντρο του επιχειρήματος είναι μια αστυνομική αντίληψη της Ιστορίας, σύμφωνα με την οποία οι τύχες του Κόσμου ή η συγκεκριμένη κρίση στην περίπτωσή μας είναι προσχεδιασμένη από ορατές και αόρατες δυνάμεις που βυσσοδομούν συνήθως στο παρασκήνιο. Οι δυνάμεις αυτές πάντα προσωποποιούνται, σαν να είναι ένα ατομικό ή συλλογικό Υποκείμενο με ενιαία πρόθεση, κοινό στόχο και τόση ισχύ ώστε να υποτάσσει την εξέλιξη στο Σχέδιό του. Κατά περίσταση υποκείμενα μπορεί να είναι χρηματιστές, πολυεθνικές, ιμπεριαλιστές, Αμερικανοί, Γερμανοί, Εβραίοι, ισλαμιστές, μασόνοι, κλειστές λέσχες.
Αυτό που δεν μπορεί να ανεχτεί ο συνωμοσιολογικός λόγος είναι η απλή αλήθεια ότι η κοινωνική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα αντιφατικών επιδιώξεων πολλών δρώντων υποκειμένων, τα οποία υπόκεινται σε συσχετισμούς δύναμης, έχουν περιορισμένη όραση του συνολικού πεδίου και η δράση τους εκδηλώνεται σε συνθήκες αβεβαιότητας και ενδεχομενικότητας. Έναντι της κοινωνικής πολυπλοκότητας ο συνωμοσιολογικός λόγος αναζητεί απλουστευτικές μονοαιτιακές ερμηνείες, συλλέγει και συρράπτει με παρανοϊκή συνήθως εμμονή τεκμήρια που στοιχειοθετούν, υποτίθεται, την ενοχή του Υπόπτου.
Οι συνωμοσιολογικές θεωρίες ανθούν σε περιόδους κρίσεων γιατί τότε κλονίζονται τα προϋπάρχοντα εργαλεία κατανόησης του Κόσμου. Επίσης η συνωμοσιολογία συγκροτεί ταυτότητες, όπως εκείνη των «υποψιασμένων» που βλέπουν πίσω από τα επιφαινόμενα. Στην πραγματικότητα βέβαια οι «υποψιασμένοι» γίνονται άθυρμα στα χέρια των δημαγωγών της πολιτικής και των ΜΜΕ.»
Γιάννης Βούλγαρης, «Υδατάνθρακες ο Θησαυρός!» (Τα Νέα, 27/4/2013)
AntiChainLetter 