Μύθοι και αλήθειες για τα δίσεκτα έτη!

Το 2012 είναι δίσεκτο έτος. Για πολλούς τα έτη που ο Φεβρουάριος έχει 29 μέρες αντί για 28, είναι γρουσούζικα.
Λες και το 2011 πήγε καλύτερα! Σύμφωνα με αστικούς μύθους και προλήψεις που αντέχουν αιώνες πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί φέτος. Δίσεκτο είναι το έτος που διαιρείται ακριβώς με το 4 και επιπλέον, αν είναι επαιώνιο (δηλαδή πολλαπλάσιο του 100, π.χ. 1600, 2000, 2400), διαιρείται ακριβώς με το 400. Τρέχα γύρευε….
Τα δίσεκτα έτη αποτελούν το 25% των συνολικών ετών και διαθέτουν 366 ημέρες. Επίσης στα δίσεκτα έτη κατά παράδοση διοργανώνεται η πιο σημαντική παγκόσμια αθλητική συνάντηση: οι Ολυμπιακοί αγώνες. Γιατί ονομάστηκαν έτσι και τελικά είναι δυσοίωνα;
Προβλήματα στα ημερολόγια
Η ετήσια περιφορά της Γης γύρω από τον ήλιο θεωρείται ότι δε διαρκεί μόνο 365 ημέρες αλλά κάτι παραπάνω: 6 ώρες, 9 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα κατά μέσο όρο. Όμως οι Ρωμαίοι από το 600 π.Χ. ακολουθούσαν ένα ημερολογιακό έτος 365 ημερών, το οποίο κάθε 4 χρόνια προπορευόταν κατά ένα 24ωρο (σχεδόν) από το ηλιακό έτος. Όταν έφτασαν πλέον να γιορτάζουν τις καλοκαιρινές γιορτές του θερισμού μέσα στον ημερολογιακό χειμώνα, αποφάσισαν ότι αυτή η ανακολουθία δεν μπορούσε να συνεχιστεί.
Μακραίνοντας και κονταίνοντας τον Φεβρουάριο
Για να διορθωθεί η ανωμαλία, το 46 π.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας ζήτησε τη βοήθεια του Έλληνα αστρονόμου, μαθηματικού και φιλόσοφου Σωσιγένη. Εκείνος, βασισμένος στις γνώσεις του πατέρα της αστρονομίας Ίππαρχου, υπολόγισε το ηλιακό έτος σε 365 ημέρες και 6 ώρες και ανέλαβε να βρει έναν τρόπο να στριμώξει κάπου τις περισσευούμενες 6 ώρες της χρονιάς: Αφού πρώτα επιμήκυνε το έτος 46 π.Χ. φθάνοντάς το στις 445 ημέρες – προκειμένου να καλύψει τη διαφορά, όρισε να προστίθεται στο νέο ημερολογιακό έτος μία ημέρα κάθε 4 χρόνια. Και επειδή αυτή η ημέρα έμπαινε αρχικά εμβόλιμη και χωρίς αρίθμηση μετά τις 23 Φεβρουαρίου, δηλαδή 6 ημέρες πριν από την ρωμαϊκή πρωτομηνιά και ταυτόχρονα πρωτοχρονιά (καλένδες) του Μαρτίου, ονομάστηκε δις έκτη ημέρα (δεύτερη έκτη ημέρα) ή αλλιώς δίσεκτη, εξ ου και το δίσεκτο έτος.
Τους… ξέφυγε η εαρινή ισημερία
Και ενώ ο χρόνος κυλούσε σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, τον 16ο αιώνα παρατηρήθηκε ότι εξαιτίας μιας μικρής απόκλισης (μία ημέρα κάθε 129 χρόνια) η εαρινή ισημερία συνέβαινε στις 11 Μαρτίου, δηλαδή 10 ημέρες νωρίτερα. Έτσι ήρθε το 1.582 μ.Χ. το Γρηγοριανό (νέο) ημερολόγιο να φέρει την εαρινή Ισημερία στα σωστά της μέτρα (21 Μαρτίου) προσθέτοντας μια νέα προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα έτος δίσεκτο: Την ακριβή διαίρεση των επαιώνιων ετών με το 400. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 400 χρόνια που περνούν δεν έχουμε 100 δίσεκτα έτη αλλά μόνο 97 (π.χ. το 1900 ήταν δίσεκτο σύμφωνα με το παλιό αλλά όχι με το νέο ημερολόγιο, ενώ το 2000 και το 2400 είναι δίσεκτα και στα δύο ημερολόγια).
Δεν είμαστε Ρωμαίοι, άρα τι φοβόμαστε;
«Και αν έρθουν δίσεκτοι καιροί…», λένε τα δημοτικά τραγούδια. Η ελληνική παράδοση (και κάποιων ευρωπαϊκών χωρών επίσης, όπως και του Καναδά) σε μια δίσεκτη χρονιά προβλέπει γρουσουζιά και προτείνει αποφυγή κάθε σημαντικού βήματος στη ζωή: Δηλαδή όχι στον γάμο, στο κτίσιμο σπιτιού, στη σύσταση εμπορικής επιχείρησης και στη θεμελίωση κάθε λογής μακροπρόθεσμου συνεταιρισμού. Λέγεται ότι η λέξη «δίσεκτο» από ορθογραφική παρανόηση παραπέμπει στο «δυσοίωνο» – λόγω του αρχικού δισ- που συγχέεται με το φοβερό και τρομερό δυσ- (δυστυχία, δυσκολία, δυστοκία). Όμως τον τρόμο τον έσπειραν οι αρχαίοι Ρωμαίοι, οι οποίοι είδαν την 29η Φεβρουαρίου ως αποφράδα ημέρα. Γι’ αυτούς ήταν ένα εμβόλιμο ψήγμα χρόνου που προστέθηκε για να φέρει αναταραχή, αναστάτωση και συμφορές μέσα στο μήνα Φεβρουάριο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στη λατρεία των υποχθόνιων θεοτήτων. Άγνωστο γιατί όλοι οι υπόλοιποι χρειάζεται έκτοτε να παθαίνουν τέτοιο ψυχικό σοκ με τις δίσεκτες χρονιές…
Βροχή οι προτάσεις γάμου στην Ιρλανδία την 29η Φεβρουαρίου!
Τις τελευταίες ημέρες του περασμένου Δεκεμβρίου επικράτησε κρητικός πανικός και συνωστισμός στο Δημαρχείο Ηρακλείου από ζευγάρια (ακόμα και υπερήλικων) που έσπευσαν να ενωθούν με τα δεσμά του γάμου πριν τους βρει η δίσεκτη χρονιά. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και στην Ιρλανδία, καθότι η ιρλανδική παράδοση δίνει την ευκαιρία σε κάθε Ιρλανδή να κάνει σε δίσεκτο έτος πρόταση γάμου στον αγαπημένο της, την οποία εκείνος είναι υποχρεωμένος να αποδεχτεί! Και ίσως επειδή κάηκε η γούνα πολλών Ιρλανδών, οι 366 ημέρες της θεόσταλτης ευκαιρίας περιορίστηκαν μόνο σε μία: Την 29η Φεβρουαρίου. Αυτό ήταν και το κεντρικό θέμα της ρομαντικής ταινίας του 2010 «Leap Year» («Δίσεκτο Έτος»). Το έθιμο θεωρείται ότι επιβλήθηκε δια νόμου το 1288 στη Σκωτία από την βασίλισσα Μαργαρίτα, για να επεκταθεί σύντομα στη Γαλλία, την Ιταλία και (το 1600) στην Αγγλία, ενώ το βρίσκουμε και στο Μόντρεαλ του 1920. Ένα γενναίο πρόστιμο περίμενε τον άντρα που θα αρνούνταν την πρόταση: Θα έπρεπε να αποζημιώσει πλουσιοπάροχα την απογοητευμένη γυναίκα ανάλογα με το εισόδημά του ή έστω να της αγοράσει ένα μεταξωτό φόρεμα.
Τι σχέση έχει ο τζόκερ της τράπουλας;
Κάποιοι ιστορικοί εικάζουν ότι τα 52 χαρτιά της τράπουλας αποτελούν την εξέλιξη ενός ετήσιου ημερολογίου (ανά εβδομάδα) που χρησιμοποιούσαν οι Αιγύπτιοι. Οι 52 κάρτες συμπλήρωναν ένα ημερολογιακό έτος, ενώ ο τζόκερ (όπως τον αποκαλούμε σήμερα) ήταν το 53ο φύλλο που εκπροσωπούσε την 366η ημέρα του δίσεκτου έτους και κάλυπτε τον μονό αριθμό των 365 ημερών.

Πηγή: goldenmagazine.gr